Blog Post #1: Η Θεωρία της Αγέλης και Μέθοδοι Εκπαίδευσης Σκύλων
Οι άνθρωποι και οι σκύλοι έχουν συνυπάρξει στη Γη εδώ και πολλές χιλιάδες χρόνια. Οι πρώτοι άνθρωποι που βρέθηκαν θαμμένοι παρέα με τους σκύλους τους χρονολογούνται πριν 14.700 χρόνια, ενώ άλλα ευρήματα που ακόμη δεν έχουν διασταυρωθεί, υποδεικνύουν πως αυτή η συνύπαρξη ξεκίνησε πριν 32.000 – 36.000 χρόνια.
Στην προσπάθειά μας να εξημερώσουμε τους σκύλους, έχουμε κάνει τεράστια βήματα προς την κατανόησή τους, και αντίστροφα οι σκύλοι έχουν ήδη γράψει στον γενετικό τους κώδικα την ανάγκη να καταλαβαίνουν εμάς, τους ανθρώπους. Η διαφορά τους από τους άγριους προγόνους τους είναι παροιμιώδης, καθώς ναι μεν η επιστήμη αποδεικνύει πως μοιράζονται τα ίδια γονίδια με τον Γκρι Λύκο, όμως οι γενιές των σκύλων όπως τους γνωρίζουμε σήμερα έχουν περάσει περισσότερους αιώνες δίπλα στους ανθρώπους, παρά έξω στη φύση. Μπορεί κάποιος να παρατηρήσει κάποιο αδέσποτο σκύλο να τριγυρίζει ελεύθερος σε μία πόλη ή στην εξοχή, όμως αν δεν προνοήσει κάποιος άνθρωπος για την τροφή του, οι πιθανότητές του για επιβίωση ελαχιστοποιούνται, σε αντίθεση με τα άγρια είδη κυνοειδών (όπως τα σκυλιά Dingo, τα τσακάλια, τα κογιότ κ.ά) που επιβιώνουν με τους δικούς τους κανόνες στη φύση.
( Τσακάλι – Κογιότ – Dhole )
Το γεγονός αυτό, έχει φέρει προβληματισμό στον επιστημονικό χώρο, καθώς υπάρχουν δύο μεγάλες θεωρίες όσον αφορά τη συμπεριφορά των σκύλων όταν βρίσκονται σε μια ομάδα σκύλων ή ανθρώπων. Χωρίζονται ως εξής :
Α) Οι υπέρμαχοι της «Θεωρίας της Αγέλης», η οποία υποστηρίζει πως οι σκύλοι έχουν ακόμα γραμμένο στα γονίδιά τους το πρότυπο της αγέλης που κληρονόμησαν από τους λύκους. Έτσι ακόμα και μέσα σε μία ανθρώπινη οικογένεια αναγνωρίζουν μόνο ένα αφεντικό (Pack leader), εκδηλώνουν από μικρή ηλικία πρόθεση για κυριαρχία (η οποία εκδηλώνεται ανάμεσα σε άλλα και με τη γλώσσα του σώματος) και θεωρούν τους ανθρώπους ως μέλη της δικής τους αγέλης, ως διαφορετικής μορφολογίας σκυλιά που εντάσσονται στη δική τους οικογένεια και όχι αντίστροφα.
Β) Οι πολέμιοι της «Θεωρίας της Αγέλης», οι οποίοι υποστηρίζουν ότι μετά από τόσα χρόνια εξέλιξης, ο σκύλος έχει κατανοήσει τον τρόπο λειτουργίας της ανθρώπινης οικογένειας, αναγνωρίζει πάνω από ένα αφεντικό και προτιμάει την αίσθηση της ασφάλειας που μπορεί να του παρέχει ο άνθρωπος, παρά να διεκδικήσει την αρχηγία και την προστασία της οικογένειας.
Πρόσφατες μελέτες αποδεικνύουν πως ισχύει περισσότερο το 2ο, καθώς μετά από ποικίλα πειράματα, αποδείχθηκε πως οι σκύλοι που συμμετείχαν ανταποκρίνονταν καλύτερα όταν τους απευθύνονταν χρησιμοποιώντας την ανθρώπινη λογική, παρά όταν ακολουθούσαν το αρχέγονο ένστικτο της αγέλης. Σε άλλο πείραμα που διεξήχθη σε λύκους, αποδείχθηκε πως ακόμα και οι λύκοι σε καθεστώς εκτός της οικογενείας τους (σε ομάδα λύκων άγνωστων προς αυτούς), σχημάτισαν ομάδες που ουδεμία σχέση είχαν με την γνωστή μας δομή της αγέλης.
Πηγή:
Μέθοδοι εκπαίδευσης
Όπως είπαμε και νωρίτερα, οι σκύλοι αποζητούν την ασφάλεια της ανθρώπινης οικογένειάς τους. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει με κάποιο τρόπο να τους δείξουμε ότι μπορούμε να τους φροντίζουμε στα καλά και στα άσχημα, στα εύκολα και στα δύσκολα. Το τάισμα από μόνο του δεν αρκεί. Πάρτε για παράδειγμα ένα αδέσποτο. Το ταΐζουμε, νιώθει ευγνωμοσύνη, όταν όμως την ώρα που το ταΐζουμε ακουστεί ένα μπουμπουνητό, το αδέσποτο αυτό θα τρέξει να κρυφτεί σε μια κρυψώνα, και όχι προς την αγκαλιά μας. Το ίδιο συμβαίνει και με τα κατοικίδια ζώα που δεν αισθάνονται απόλυτη και τυφλή εμπιστοσύνη προς τους ιδιοκτήτες τους. Θα προτιμήσουν να κρυφτούν κάτω από τον καναπέ, και όχι δίπλα μας, εν ανάγκη να μας προστατέψουν κιόλας.
Και εδώ έρχεται η σημασία της εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση του κατοικίδιου σκύλου μας είναι πολύ σημαντική, εάν θέλουμε την απόλυτη ψυχολογική ισορροπία και ηρεμία του σκύλου μας. Όπως και τα μικρά παιδιά, έτσι και οι σκύλοι αισθάνονται σιγουριά όταν υπάρχουν κανόνες και ρουτίνα στη ζωή τους. Ένας σκύλος που ξέρει ότι στους θορύβους του σπιτιού (πχ ηλ. σκούπα) καθόμαστε ήρεμα σε μια γωνιά, είναι πιο ήρεμος ψυχολογικά από κάποιον άλλον που γαυγίζει μανιασμένα προς τη σκούπα. Ένας σκύλος που ξέρει ότι το βράδυ κοιμόμαστε στο κρεβατάκι μας ή στο κλουβί μας είναι πιο ήρεμος ψυχολογικά από κάποιον που συνήθως τον παίρνουμε στο κρεβάτι μας, αλλά μιας και σήμερα πρέπει να κοιμηθούμε με το αγόρι μας, είναι υποχρεωμένος να καταλάβει γιατί απόψε «δεν τον θέλουμε». Τα σκυλιά δεν τα πάνε καλά με τις εξαιρέσεις, άρα οι κανόνες μας πρέπει να ισχύουν ΠΑΝΤΑ. Θα μιλήσουμε όμως για τις λεπτομέρειες της εκπαίδευσης σε επόμενο άρθρο! Πάμε να δούμε τους τρόπους εκπαίδευσης που έχω συναντήσει μέχρι σήμερα στο ίντερνετ, από τον λιγότερο παρεμβατικό ως τον περισσότερο παρεμβατικό, και να σας εξηγήσω ποιο μοντέλο θα προτιμήσω και γιατί. (Τους τίτλους τους έχω βάλει για την ευκολία μας και δεν είναι όλοι γνωστοί με αυτό το όνομα)
Clicker training (Θετική εκπαίδευση – εστιάζει στη σωστή συμπεριφορά και την ανταμείβει με λιχουδιά, αφού πρώτα ακουστεί ένας διακριτικός θόρυβος «κλικ»)
Reward training (θετική εκπαίδευση – εστιάζει στη σωστή συμπεριφορά και την ανταμείβει με θετικά λόγια, λιχουδιές ή παιχνίδι)
Sound training (Αρνητική εκπαίδευση – εστιάζει στη λάθος συμπεριφορά και την αποτρέπει/διορθώνει με έντονο/απότομο ήχο ή καμιά φορά και με ελαφρύ σπρώξιμο του σκύλου)
Choke collar training (Αρνητική εκπαίδευση – εστιάζει στη λάθος συμπεριφορά και την διορθώνει με το τράβηγμα του λουριού που καταλήγει σε κολάρο με ακίδες)
Electric collar training (Αρνητική εκπαίδευση – εστιάζει στη λάθος συμπεριφορά και την διορθώνει με τη χρήση ενός κολάρου μέσω τηλεχειριστηρίου που παράγει μικρή ποσότητα ηλεκτρισμού, αρκετή ώστε να ενοχλήσει το σκύλο)
Έχοντας ισορροπήσει πολύ ανάμεσα στις μεθόδους 2 και 3 ως σωστότερες και αποτελεσματικότερες, βρίσκω σωστή τη χρήση και των δύο ανά περίπτωση, και με αυτές θα προχωρήσω στα επόμενα άρθρα εκπαίδευσης. Ο λόγος είναι πως έχει αποδειχθεί πως τα σκυλιά δεν δένονται τόσο μαζί μας με τις μεθόδους αρνητικής εκπαίδευσης, όμως χρειάζεται να διορθώνουμε και τις αρνητικές συμπεριφορές όσο πιο γρήγορα γίνεται, με κάποιον τρόπο. Οι φωνές και οι βιαιοπραγίες (πχ του τρίβω τη μούρη στα ούρα του) μόνο κακό κάνουν, καθώς εκείνη τη στιγμή ο σκύλος περισσότερο μας φοβάται, παρά συνδέει στο μυαλό του ότι «α, θα φωνάζει γι’ αυτό». Οι σκύλοι ζουν στη στιγμή, και οποιαδήποτε διόρθωση πέραν των 30 δευτερολέπτων από την αρνητική πράξη, δεν έχει κανένα νόημα, καθώς δεν μπορούν να το συνδέσουν. Πρόσφατα μάλιστα διάβασα ένα άρθρο που έλεγε πως το «ένοχο ύφος» που έχουν τα σκυλιά όταν τα ρωτάμε απειλητικά «Ποιος μου έφαγε το παπούτσι εχθές;» είναι βλέμμα αμηχανίας και φόβου, καθώς αναρωτιέται «τι έκανα τώρα και δεν τους άρεσε?» ΤΩΡΑ, όχι πριν μία ώρα, ούτε μισή μέρα, ούτε εχθές.
Είτε είστε ιδιοκτήτες σκύλων, είτε απλά τα λατρεύετε όπως κι εγώ, ετοιμαστείτε να σας μεταβιβάσω όλα όσα έχω μάθει μέσω του ίντερνετ για την εκπαίδευση των σκύλων, μαζί με άλλες χρήσιμες πληροφορίες, μύθους και αλήθειες , αξιοπερίεργα άρθρα και άλλα πολλά!
Μείνετε πιστές...! ;-)
Βίκυ
